• Projekty i inwestycje Unijne
Strona główna/Aktualności/Szczepienia HPV

 

Szczepienia HPV

26 . 08 . 2023

HPV (Human Papilloma Virus) to nazwa ludzkiego wirusa brodawczaka. HPV odpowiada za zachorowania na raka szyjki macicy, a także inne choroby nowotworowe narządów płciowych i odbytu.

Szczepienie przeciw HPV

Przed zakażeniem HPV może uchronić szczepionka. Szczepienie jest najskuteczniejsze, jeśli nastąpi przed potencjalnym narażeniem na zakażenie HPV, do którego dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych.

W Polsce w powszechnym programie szczepień przeciw HPV bezpłatnie dostępne są 2 szczepionki:

  • 2-walentana szczepionka Cervarix
  • 9-walentna szczepionka Gardasil 9.

W roku 2023 ze szczepień bezpłatnie mogą skorzystać dzieci urodzone w 2010 i 2011 r. Szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w tym wieku podawane są w dwóch dawkach. Odstęp między tymi dawkami wynosi od 6 do 12 miesięcy.

Wykonujemy szczepienia przeciwko HPV również dla pozostałych grup wiekowych. W tym wypadku pacjent poddający się zalecanemu szczepieniu ochronnemu ponosi koszty zakupu szczepionki.

Kwalifikacja do szczepienia oraz podanie szczepionki przez pielęgniarkę realizowane jest w ramach POZ.

Szczepienie przeciw HPV są szczególnie zalecane dla: osób przed inicjacją seksualną.

Czemu zapobiega szczepienie?

Zapobieganie:

  • zmianom przednowotworowym narządów płciowych (szyjki macicy, sromu oraz pochwy),
  • rakowi szyjki macicy,
  • zmianom związanym przyczynowo z zakażeniem onkogennymi typami wirusa HPV,
  • szczepionka 9-walentna zapobiega także przednowotworowym zmianom odbytnicy, rakowi odbytnicy oraz brodawkom narządów płciowych (kłykcinom kończystym) związanym przyczynowo z zakażeniem określonymi typami wirusa HPV.

Preparaty i schemat dawkowania:

Podanie domięśniowe. Żaden ze składników szczepionki nie jest zakaźny – dostępne preparaty zawierają jedynie część wirusa.

Obecnie dostępne są następujące rodzaje szczepionek:

  • Gardasil (Silgard) HPV typu 6, 11, 16, 18
  • Gardasil 9 HPV typu 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58
  • Cervarix HPV typu 16 i 18 – preparat na receptę jest refundowany w wysokości 50% ceny dla wszystkich pacjentów

Informacje szczegółowe

Skuteczność szczepień przeciwko HPV. W badaniach klinicznych wykazano wysoką skuteczność szczepionek w zapobieganiu zmianom dysplastycznym szyjki macicy, nawet do 99%.

Przeciwwskazania do szczepienia p/HPV

Nadwrażliwość na składniki szczepionki i ciężkie reakcje alergiczne po poprzednich dawkach. W przypadku zaostrzenia choroby przewlekłej lub trwania choroby gorączkowej – szczepienie należy odroczyć.

Objawy niepożądane po szczepieniu przeciwko HPV

Objawy miejscowe: bolesność w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie lub obrzęk (zazwyczaj ustępuje w ciągu 2 dni).

Objawy ogólne: gorączka, bóle głowy, pokrzywka, nudności, wymioty, biegunka, bóle mięśniowo-stawowe.

Najczęściej zadawane pytania

Poniżej zebraliśmy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania:

Jaki jest preferowany wiek do rozpoczęcia szczepień?

Najbardziej istotne jest określenie wieku inicjacji seksualnej dziewcząt, bowiem ryzyko eskpozycji na zakażenie HPV zależy od liczby partnerów seksualnych i np. jest większe u 16-latki, która miała kontakt z wieloma partnerami niż u 23-latki z jednym partnerem.

Największe ryzyko zakażenia wirusem HPV występuje w okresie pierwszych 5-10 lat po rozpoczęciu kontaktów seksualnych. Z uwagi na dążenie do podania szczepionki w okresie poprzedzającym rozpoczęcie aktywności seksualnej, zaproponowano rutynowy wiek do rozpoczynania szczepień jako 12-15 lat.

Nie zaleca się stosowania szczepionki p/HPV u dzieci w wieku poniżej 9 lat, z uwagi na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności w tej grupie wiekowej.

Czy szczepienie kobiet powyżej 26 roku życia jest skuteczne?

Badania kliniczne potwierdziły skuteczność i bezpieczeństwo szczepionki w zapobieganiu zmianom przedrakowym szyjki macicy, pochwy i sromu oraz rakowi szyjki macicy u kobiet w wieku 9-45 lat oraz starszych.

Jednakże kobiety powyżej 26 roku życia bywają już zakażone przed szczepieniem i w toku tego zakażenia mogą rozwijać dysplazję szyjki macicy i zmiany nowotworowe.

Czy przed szczepieniem p/HPV konieczne jest badanie w kierunku zakażenia wirusem HPV i określenie ewentualnego typu wirusa?

Nie jest wymagane badanie w kierunku zakażenia HPV przed rutynowym szczepieniem, jednakże podczas badań klinicznych wykazano zdecydowanie mniejszą skuteczność szczepienia w zapobieganiu chorobom związanym z poszczególnymi typami wirusa HPV u osób, u których stwierdzono zakażenie wirusem HPV w chwili rozpoczęcia szczepień.

Szczepionka jest stosowana tylko jako metoda profilaktyki i nie ma wpływu na aktywne infekcje wirusem HPV ani na rozwinięte już choroby. Nie wykazano, aby szczepionka wykazywała działanie lecznicze.

Nie zaleca się zatem stosowania szczepionki w celu leczenia raka szyjki macicy lub zmian dysplastycznych szyjki macicy. Nie zaleca się też stosowania szczepionki w celu zapobiegania rozwojowi innych istniejących zmian chorobowych o ustalonym związku z zakażeniem HPV lub występujących już infekcji spowodowanych zarówno przez objęte szczepionką jak i inne, nie zawarte w szczepionce typy HPV.

Czy szczepienie p/HPV jest wystarczającym działaniem profilaktycznym, zapobiegającym rakowi szyjki macicy?

Żadna z obecnych szczepionek nie chroni całkowicie przed wystąpieniem zakażeń wirusem HPV i jego następstw w postaci stanów przedrakowych szyjki macicy!

Szczepienie nie zastępuje regularnych badań cytologicznych szyjki macicy. W związku z tym, iż żadna szczepionka nie jest w 100% skuteczna oraz z uwagi na fakt, że szczepionka przeciwko HPV nie zapewni ochrony przed wszystkimi typami HPV lub działania przeciw istniejącym zakażeniom wirusem HPV, regularne badania cytologiczne szyjki macicy w dalszym ciągu mają zasadnicze znaczenie i należy je wykonywać zgodnie z oficjalnymi zaleceniami.

Czy przy szczepieniu przeciwko HPV częściej występują omdlenia?

Omdlenia mogą wystąpić po każdym szczepieniu, szczególnie u młodzieży i młodych dorosłych. Jest to reakcja psychogenna, związana z obawą przed ukłuciem. Częstość występowania tego objawy po szczepieniu p/HPV jest związana z wiekiem rozpoczęcia szczepień i 2- lub 3-dawkowym schematem.

Informacje o szczepionkach

Informacje o szczepionkach dla pacjenta:

Opracowano na podstawie

Artykuł opracował lekarz Michał Jędrzejek, na podstawie:

poprzednia wszystkie wiadomości następna